Optical Treatment for Divergence Insufficiency with Single Vision Lens
ตรวจเมื่อ 21/05/2565
คุณ N.K. เพศหญิงวัย 36 ปี คนไข้เก่าที่เคยตรวจไปเมื่อปี 2562 เวลานั้นเข้ามาปรึกษาปัญหา ด้วยอาการ “ มองไกลไม่ชัด มีอาการตลอดเวลา เมื่อหลับตา 1 ข้าง อาการจะดีขึ้น มองใกล้ปกติ ” ได้รับยาปรับระดับฮอร์โมนด์ไทรอยด์ อยู่ในเวลานั้น ภายหลังการตรวจวิเคราะห์พบว่าเป็นภาวะมองเห็นภาพซ้อนที่เกิดจาก Divergence Insufficiency ในเวลานั้นแก้ปัญหาโดย สั่งจ่ายแว่นสายตาผลิตให้มีปริซึมในตัวเลนส์ เพื่อให้มองเห็นภาพรวมเป็นภาพเดียว
วันที่มาตรวจ 21/5/2565 เข้ามาปรึกษาปัญหาสายตาอีกครั้ง ด้วยแว่นเดิมที่ใช้อยู่ รู้สึกสวมใส่แล้วไม่สบายตาเหมือนแต่ก่อน ทั้งระยะไกล และใกล้ ไม่ได้ทานยาไทรอยด์แล้ว
ผลตรวจ
การกรอกตาเป็นปกติ สังเกตบริเวณกล้ามเนื้อรอบๆดวงตาไม่มีตาโปน
แว่นเดิม
OD. -2.25 D. with 2.5 prism base out VA 20/20
OS. -1.75 D. with 2.5 prism base out VA 20/20
OU VA 20/20 ไม่มีภาพซ้อน แต่อ่านได้ยาก
#BVA on Phoroptor (with Diplopia)
OD. -2.25 D. VA 20/20
OS. -1.75 D. VA 20/20
NRA +1.75 D. PRA -1.75 D. BCC +0.75 D. (rely on BCC)
การทำงานร่วมกันของตาทั้งสอง ( Binocular Function )
@far ผลตรวจดังนี้
Ass.phoria : 10 prism base out
Horz.phoria : 14.5 prism base out
BI reserve : x/x/-10
Vert.phoria : none
Near ผลตรวจดังนี้
Horz.phoria : 10 prism base out
BI reserve : x/x/-10
Vert.phoria : none
BVA on free space
OD. -2.25 D. with split 4 prism base out VA 20/20
OS. -1.75 D. with split 4 prism base out VA 20/20
OU VA 20/15
ประเมินผล
1. OD : MYOPIA // OS : MYOPIA
2. Divergence Insufficiency
3. สุขภาพตา ปกติ
การแก้ปัญหา
Single vision Lens Full corrected with split Prism Horizontal Phoria
OD. -2.25 D. with 4 Prism Base OUT
OS. -1.75 D. with 4 Prism Base OUT
พิจารณาเคส
1. ค่าสายตาที่ตรวจได้ปัจจุบันมีค่าเท่ากับเมื่อ 3 ปีที่แล้ว เป็นค่าสายตาสั้น (sphere) ล้วน ไม่มีค่าสายตาเอียงผสม
2. Divergence Insufficiency เกิดจากการทำงานของกล้ามเนื้อตาที่ไม่สมดุล โดยกล้ามเนื้อตา lateral rectus ที่อยู่ฝั่งด้านหู ถูกควบคุมโดย cranial nerve VI (abducen) ซึ่งมีหน้าที่ออกแรงเวลากรอกตาไปฝั่งหู มีแรงที่เรียกว่า Negative Fusional Divergence (BI-reserve) น้อยกว่าปกติ ทำให้คนไข้เห็นเป็นภาพซ้อน (Diplopia) หรือไม่สบายตาได้ ซึ่งสามารถเกิดในวัยใดก็ได้ ไม่เกี่ยวข้องกับเพศหรือความผิดปกติทางสายตา หมายถึง เกิดได้ทั้งคนไข้ที่เป็น myope และ hyperope
อาการแสดงคือจะอธิบายว่าสิ่งที่มองเห็นนั้นไม่ชัด แต่จริงๆคือเห็นเป็นภาพซ้อนที่ระยะไกล ซึ่งมักจะเจอ esophoria ระดับปานกลางจนถึงสูง อาการจะค่อยๆเป็น มีอาการเป็นระยะ เช่น พักผ่อนน้อย หรือใช้สายตาเยอะ ซึ่งถ้าปล่อยทิ้งไว้นานและไม่ได้รับการแก้ไขอาจจะเกิด esotropia หรือตาเหล่เข้าแบบสังเกตได้ และจะรุนแรงจนเกิดการกดสัญญาณรับภาพของสมองได้ ซึ่งถ้าตรวจเจอค่าการเหลือบมองไกลมี esophoria มากกว่า 15 prism base out อาจจะเป็น esotropia ได้
เคสนี้เข้าเกณฑ์ DI เนื่องจาก
1. Esophoria ( Dissociated ) ผลตรวจขณะมองไกล ( 14.5 BO) มากกว่าที่ใกล้ (10 BO)
2. Base In vergence reserve ต่ำ คนไข้ต้องการ ปริมาณ 10 prism base out เพื่อให้การมองเห็นด้วยตาทั้ง 2 ข้าง ไม่เกิดภาพซ้อน ณ ขณะตรวจ บน Phoroptor
3. AC/A ratio 1:1 ค่าต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ ดังนั้นระบบ Accommodation มีผลต่อ vergence น้อยมากที่ระยะมองใกล้ คาดหวังผลจากการจ่ายเลนส์ปริซึมได้มากกว่า จึงไม่พิจารณาจ่ายเลนส์เพื่อช่วยลดการเพ่ง #บางครั้งลดเพ่งแต่กลับไปเพิ่มภาระโดยไม่จำเป็น ส่วนมากมักจะหลงกับ gimmick แห่งการเชียร์ขายเลนส์ในร้านขายแว่นตาบางแห่ง ธีมๆเดียวกับเลนส์บลูตัดแสงสีฟ้า
Demand ของ phoria ที่มากขึ้น ส่งผลให้คนไข้รู้สึกว่า ปัจจุบันแว่นที่สวมอยู่ ( เดิมมี prism รวม 5 prism baseout ) เมื่อพิจารณา ผลตรวจ Ass.phoria : 10 Prism BO / Horz.phoria@far : 14.50 Prism BO / Horz.phoria@near : 10 Prism BO ( เนื่องจากจะต้องจ่าย Single vision Lens ดังนั้นจะจ่ายเลนส์จริง ไม่เกินปริมาณค่า Prism มองใกล้ และ Ass.phoria ) หลังจากตรวจบน free space ได้ปริมาณค่าปริซึมที่ต้องจ่ายรวม 8 Prism Base Out แบ่งจ่ายปริซึมในเลนส์ข้างขวา และซ้าย ร่วมกับสายตาสั้น ดังนี้
OD. -2.25 D. with 4 Prism BO
OS. -1.75 D. with 4 Prism BO
#ติดตามผล
การสวมใส่แว่น 2 วันแรก คุณ N.K. ให้ข้อมูลว่ามีอาการตึงๆตา แต่มองเห็นได้ชัด ทั้งระยะไกล และใกล้ ไม่มีภาพซ้อน ตั้งแต่วันที่ 3 ของการสวมใส่แว่นตาใหม่ อาการทุกอย่างปกติ การใช้สายตาในกิจกรรมต่างๆ ดีขึ้นกว่าแต่ก่อน
สรุป
ภายหลังคนไข้สวมแว่นสายตาใหม่ ปริมาณค่าสายตาสั้นเท่าเดิม เพิ่มปริมาณปริซึม ให้สัมพันธ์กับ Demand ปัจจุบัน ระบบการมองเห็นของคนไข้ดีขึ้นกว่าเดิม
เคสนี้ผู้ตรวจได้ตรวจโดยใช้พื้นฐานการตรวจตามมาตรฐานวิชาชีพทัศนมาตร และการวิเคราะห์ เพื่อวินิจฉัยปัญหา อ้างอิงจากทฤษฎีที่ได้ศึกษามา ร่วมกับประสบการณ์ ปฏิบัติงานที่ผ่านมา ดังนั้นการวินิจฉัยปัญหา เพื่อการจ่ายกำลังเลนส์ปริมาณต่างๆที่ได้กล่าวมา เป็นความเห็นของผู้ตรวจเท่านั้น
ขอบคุณสำหรับการติดตาม
Chatchawee,O.D.,BS.(RT)
ติดต่อตรวจสายตาและระบบการมองเห็น #คุณยายOPTOMETRY ติดต่อนัดหมาย โทรศัพท์ ; 062-125-2601 / Line ID ; 062-125-2601 / Inbox เพจนี้ / Google Map; https://maps.app.goo.gl/xF4HcBDB6jTqQAeo
ที่ตั้ง ; คุณยาย OPTOMETRY ภายในหมู่บ้าน Wize Signature เลขที่ 345/51 หมู่ 3 ถ.วงแหวนรอบนอก ต.สันปูเลย อ.ดอยสะเก็ด จ.เชียงใหม่